„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
„Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020”.

Kościół pw. Wszystkich Świętych z XIV w.

Kościół pw. Wszystkich Świętych z XIV w.

Pierwszy kościół, być może drewniany pw. św. Jakuba, powstał w II połowie XII lub na początku XIII wieku, niedługo po przybyciu do Jemielnicy pierwszych kolonistów frankońskich. Przyjmuje się, że kościół murowany w stylu gotyckim powstał w XIV wieku. W prezbiterium do dziś zachowało się późnogotyckie sklepienie krzyżowo-żebrowe z podporami. Kościół prawdopodobnie został zniszczony w 1428 lub 1430 r. przez husytów. Potem mógł być odbudowany a następnie konsekrowany ponownie ale już pw. Wszystkich Świętych w 1477 r. przez wrocławskiego biskupa sufragana Johannesa Rotha (zm. 1504r.). W sumie swój obecny kształt zawdzięcza XV- wiecznym przemianom.

Kościół częściowo jest budowlą wczesnogotycką, orientowaną, murowaną z kamienia łamanego i otynkowaną. Korpus prezbiterium pochodzi zapewne z XIV wieku, natomiast korpus nawy z II połowy XVII wieku. Kościół na zewnątrz został opięty szkarpami.  Bryła kościoła wzniesiona została z miejscowego kamienia. Nakryta jest dachem siodłowym, którego pierwotne pokrycie stanowił popularny na Śląsku łupek a obecnie blacha. Na szczycie stromego dachu siodłowego znajduje się wieżyczka z sygnaturką z 1740 r.

We wnętrzu kościoła można wyróżnić prezbiterium, nawę i kruchtę. Prezbiterium ma kształt zbliżony do kwadratu a jego sklepienie jest krzyżowo-żebrowe.  Od południa do prezbiterium przylega zakrystia. Dwuprzęsłowa nawa jest nieco szersza od prezbiterium. Do niej od zachodu przylega kruchta a od południa kostnica, do której nie ma wejścia od strony wnętrza świątyni. Sklepienie nawy i zakrystii jest kolebkowe a kruchty kolebkowo-krzyżowe. Przy zachodniej ścianie nawy znajduje się drewniany chór muzyczny z XVII wieku. We wschodniej części prezbiterium umieszczono ołtarz główny z 1738 r. W polu centralnym ołtarza umieszczono obraz Wszystkich Świętych namalowany przez Josefa Lasslera z Opawy. Po obydwu stronach obrazu umieszczono po jednej kolumnie. Obok kolumny prawej znajduje się figura św. Jana Ewangelisty a obok lewej – figura św. Jana Chrzciciela. W zwieńczeniu ołtarza napis Laudate Dominum In Sanctus Ejus, wyobrażenie Boga (oko Boga), anioły i putty. Pod obrazem tabernakulum z rzeźbami baranka i puttów. Po obydwu stronach ołtarza ulokowano stalle późnorenesansowe z około połowy XVII w. Na ścianach prezbiterium i na podłuczu tęczy znajduje się bardzo cenna polichromia gotycka namalowana przez anonimowego malarza zwanego Mistrzem z Jemielnicy. W latach 1935 – 1936, w trakcie remontu kościoła, na ścianach prezbiterium odkryto wspaniałe polichromie i inskrypcje z lat 1451 – 1475. Nad wejściem do prezbiterium na podłuczu tęczy odkryto postacie dwunastu apostołów w sześciu prostokątnych polach. Na ścianie północnej cykl scen pasyjnych i postacie dwóch świętych. Na ścianie wschodniej, we fragmentach, Chrystus ukazujący rany, Matka Boska Dobrej Opieki i anioł przy dawnym tabernakulum. Na ścianie południowej inskrypcja pisana minuskułą: Anno domini MCCCC LXXVII haec ecclesia est recon-ciliata feria secunda post Francisci per reverendum patrem et dominum Joannem suffraganeum wratislaviensen in honorem omnium sanctorum, co w języku polskim oznacza: W Roku Panieńskim 1477 wielce czcigodny Jan, wrocławski biskup sufran, w poniedziałek po dniu świętego Franciszka ponownie konsekrował tę świątynię ku czci Wszystkich Świętych. Ponadto na ścianach nawy i prezbiterium oraz na podłuczu tęczy 12 zacheuszków. Staraniem ks. Proboszcza Henryka Pichena, w 2006 r. przeprowadzono konserwację średniowiecznych polichromii. Warto dodać, że polichromia jest zabytkiem unikatowym na skalę ogólnopolską.

Po lewej stronie prezbiterium, na styku z nawą, znajduje się ambona barokowa z II połowy XVII wieku. Przy wschodniej ścianie nawy umieszczono dwa ołtarze boczne z 1668 r. w stylu barokowym autorstwa przeora Roberta Sambuciusa. Ołtarz prawy: w polu głównym obraz św. Jadwigi, pod nim w predelli obraz św. Anny, nad nim w zwieńczeniu obraz Nawiedzenie Najświętszej Marii Panny. Ołtarz lewy: w polu głównym obraz św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus, pod nim w predelli obraz Pokłon Trzech Króli, nad nim w zwieńczeniu obraz Ucieczka do Egiptu. Kościelne ściany dawniej ozdabiały liczne obrazy. Obecnie znajdują się w kościele parafialnym i na plebanii oraz w Muzeum Diecezjalnym w Opolu.

Po przeniesieniu parafii do byłego kościoła klasztornego w 1812 r. dotychczasowy kościół parafialny stał się kościołem cmentarnym. W 1820 r. nawa kościoła została pokryta nowym dachem a w 1826 r. prowadzono prace remontowe w całym kościele. W 1871 r. kościół pokryto łupkiem oraz odrestaurowano wnętrze. Kolejne prace remontowe miały miejsce w latach 1935 – 1936. W 1981 r. odnowiono kościół i zabezpieczono mur otaczający cmentarz. W latach 1981 i 1989-1992 na dachu kościoła w miejsce łupka położono blachę ocynkowaną. W latach 90.XX w. wykonano nową instalację elektryczną i zamontowano agregat chłodniczy dla przylegającej do kościoła kostnicy. Kościół w środku odmalowano, w prezbiterium ustawiono katafalk na trumnę, zakupiono świeczniki i żyrandol, zamontowano radiofonizację, doprowadzono wodę z wodociągu oraz założono nowe drzwi wejściowe. Na zewnątrz kościoła położono nowe chodniki i wykonano ścieżki. Po przeprowadzeniu prac restauracyjnych, od 1995 r. kościół pełni funkcję świątyni przedpogrzebowej.

W 2018 roku na przykościelnym cmentarzu z inicjatywy jemielnickiego gimnazjum odnowiono nagrobek ks. Carla Gratzy tutejszego proboszcza z 2 poł. XIX wieku, który był posłem do Reichstagu w Berlinie.

 

 

 

 

Powrót do poprzedniej strony »
×

Zapisz się do newslettera